Thursday, June 4, 2009

Karenni History

u&ifeD ordkif;

u&ifeDjynfonf ajrmufvwWDwG'f 18H 30¢ ESifh 20H =um;/ ta±S•avmif*sDwG'f 97H ESifh 98H =um;wGifwnf ±Sd.? tus,ft0ef;tm;jzifh ajrmuft&yfrSawmifzufqDokd@ rkdif (90) r# ±Snfvsm;+yD; taemufrSta±S•zufokd@rkdif (70) rsS±Sd.?

+Adwdo#jrefrmjynfajrmufzufe,fedrdwfukdta±S•pl;pl;qufqGJv#if/ tqkdygwkdif;jynfukdESpfykdif;cGJjcm;+yD; awmif zufykdif;onfykdIus,fjyef@.?,if;a'o.ajrmufzufe,fedrdwfonfArmbk&ifvufatmufcH±Srf;jynfrsm;ESifhxdpyfae um ta±S•zufwGifoHvGifjrpf taemufzufwGifaygif;avmif;awmifwef; awmifzufwGifoHvGifjrpfvufwufacsmif; +Adwdo#ykdifeufe,fpyfacsmif; zg;acsmif;jzpf.?

zg;acsmif;ajrmufzuf (18) rkdiftuGmwGif oHvGifjrpfvufwufacsmif;jzpfonfh cJr¹zlacsmif; ±Sd.? ,if;=um; cHc±kdiftwGif;wGif u&ifðzvlrsdK;rsm;tESH@tjym;aexkdifum ,if;wkd@ukdtðza&mifoifwkdif;0wfqifr_jziffh cGJjcm;od±SdEkdfif vsufpdwfxm;odrfarG@jyD;at;csrf;pGmaevkdonfhyifukd,fp±kduf±Sd./ cJr¹zlajrmufzufESifhta±S•zuft&yfwGifukef;jyifjrifh a'ojzpfum taemufESifhta±S•u&ifeDjynf[ktrnfwGifjyD;u&ifeDvlrsdK;rsm;aexkdif.? ,if;vlrsdK;onf teDa&mif acgif;aygif;ESifhabmif;bDwddk0wfqifum tvHk;tzefao;i,faomfvnf;}uHhcdkifawmifhwif;.f/ ,if;w@dkwGift}uD;tuJ ±Sdaomfvnf; rsdK;EG,fpkcsif;r=umc%tjcif;rsm;avh±Sd.?

vuf±Sd ta±S•u&ifeDjynfESifhtaemufu&ifeDjynf e,fjcm;e,fedrdwfonf awmifilc±kdifvufaxmufaumfr ±Sifemrif;}uD; rpPwmtdk±kdifvD 1857 ckESpfwifjyonfhtwdkif;/ ra&r&mowfrSwfxm;ojzifh ,if;wdk@t}uD;tuJcsif; ESifhatmufvufi,fom;rsm;=um; t+rJwaptjiif;yGm;p&mjzpfap.? rpPwmtdk±kdifvDcef@rSef;csuft& ta±S•ESifh taemufu&ifeDjynfvlOD;a&rSm/ 180˜000 ESifh 36˜800 toD;oDF;±Sd.? odk@aomfTudef;*%ef;rSm twdtusrSefuef onf[krqkdEkdifyg u&ifeDvlrsdK;udk+Adwdo#tpdk;&a±S;OD;pGmowdðyrdcsdefrSm 1836ckESpfweoFm&DFwkdif;aumfr&Sifemrif;}uD; ua'gufwm&pfcs'fqif tm;rdrd.udk,fpm;vS,ftjzpf ,if;wdk@qDodk@a&mif;0,fazgufum;a&;udpPaqG;aEG;&efapv$wf pOfujzpf.f? odk@aomfu|Ekfyfwdk@.,if;wdkif;jynftay:tm±kHpkdufr_rSm/ 1853 ckESpf 'kwd,+Adwdo#jrefrmppfyJG+yD;qHk;csdef wGifpwif.?

trsm;od=uonfhtwdkif; oabmwlpmcsKyfudkkvufrSwfa&;xdk;csKyfqkd±kHr#jzifh ppfyJGw&yfudktqHk;rowfEdkifyg? 1853 ckESpf {+yDv(4)&ufae@usif;yonfhuGefz&ifhwGif ArmoHr–;xHodk@ atmufygtqdkðycsufrl=urf;udkxkwfjyonf? ‚if;rSm -

“tif;0bk&ifrif;jrwffonf/ta±S•tdEdN,ukr`%DvufxJodk@yJcl;wdkif;udk&moufyefpDrHtkyfcsKyf&eftyfESH+yD;onf ESifhtnD/ e,fjcm;e,fedrdwfudkatmufygtwdkif;owfrSwfa=umif;/ e,fjcm;rsOf;a=umif;udk &cdkifawmifwef;rS ta±S•pl; pl;qJG+yD; ajrxJcHwyfòrd@tvHwkdifajrmufzuft*Fvdyfrdkifwdkif(6)wdkiftuGm&SdtrSwfudkjzwfumta&SŒzufppfawmif;jrpf ESifh u&ifeDt}uD;tuJydkifeuftxdjzpfa=umif;”

Ttqdkðycsufrl=urf;y,fcscH&+yD;aemuf 1853 ckESpf arv(10)&ufae@usif;yonfhuGefz&ifhwGif ArmoHrª; xHodk@ atmufygta=umif;=um;pmudkxyfrHay;tyfonf?

aemuftywfquf&ef ---